Lithium-ion batterijen en de gevolgen

Lithium-ion batterijen en accu’s zijn de laatste tijd vaak in het nieuws. De gevaren en oncontroleerbare branden zijn voor ons allemaal gevaarlijk, maar hoe zit zo’n accu nou precies in elkaar? En welke brandveilige maatregelen kun je zelf nemen om een brand zo veel mogelijk te voorkomen?

Wat feiten op een rij

Een lithium-ion batterij of accu is een oplaadbare batterij of accu. Deze vind je in allerlei producten zoals gereedschappen, laptops en telefoons. Maar ook in grotere objecten, denk bijvoorbeeld aan de elektrische auto of fiets en de zonnepanelen die je wellicht op je dak hebt liggen.
De lithuim-ion batterij of accu bestaat uit meerdere cellen. Zodra de accu of batterij beschadigen, openbreken of doorboord worden maak je de cellen ook stuk.

Oorzaken

Door het beschadigen van een accu kan deze bij opladen oververhit raken waardoor de accu in temperatuur steeds hoger oploopt. Zodra de cellen deze hitte overdragen aan elkaar en tot onhoudbare oververhitting komen, ontstaat ‘Thermal Runaway’  en is een chemische reactie in de accu. Dit ongewenste proces houdt zich vanaf dat moment zelf in stand en neemt in ongewenste reacties gestaag toe. De verhitte batterijcel breekt open en veroorzaakt brandbare en toxische gassen, waardoor dus brand ontstaat.

De accu kan beschadigen door:

  • Mechanische schade: deuken of scheuren na het vallen
  • Elektrische schade: veroorzaakt door overbelasting of slijtage (bij gebruik van onjuiste lader)
  • Thermische schade: te hoge of te lage temperaturen

 

Gevolgen

Als er een ontbranding plaats vindt in de lithium-ion batterij of accu, kan dit hevige gevolgen hebben. Niet alleen kan de brand zich snel uitbreiden, ook is deze erg onvoorspelbaar doordat er een constante ontbranding is. Ondanks dat het optisch lijkt dat de brand gedoofd is, kan dit dus op elk moment opnieuw ontbranden en zorgen voor een grote hoeveelheid vlammen.

Daarnaast zijn de gassen die vrijkomen bij deze ontbranding ook ontzettend giftig. De verschillende gassen die vrijkomen, in combinatie met nanodeeltjes uit de metalen van zo’n batterij, zijn schadelijk voor de gezondheid; zowel bij contact met de huid als het inademen hiervan.

Welke maatregelen kun je zelf nemen?

In Nederland is er nog geen eenduidige regelgeving rondom de opslag van Lithium-ion batterijen of accu’s. In 2020 is een “strategisch aanpak batterijen” opgesteld die stelt onder andere dat er vanuit de omgevingsveiligheid voorschriften moeten komen voor de opslag van (litium-ion) batterijen en accu’s. Daarop zijn richtlijnen “publicatiereeks gevaarlijke stoffen” (PGS) voorgeschreven en tevens goedgekeurd door het Bestuurlijk Omgevingsberaad. Echter zijn deze besluitvormingen nog niet vastgesteld in het Omgevingsbesluit “Besluit activiteiten Leefomgeving”. Dit zal naar verwachting pas medio 2025 plaatsvinden. Daarvoor is nu nog vrij weinig duidelijk.

Toch kan je zelf al wat preventieve maatregelen nemen om de kans op een accubrand te verkleinen, dan wel in te perken.

Denk bijvoorbeeld aan het verplaatsen van de accu naar een veilige ruimte. Staat je elektrische fiets of step nu dichtbij of in huis? Verplaats deze dan naar de schuur. Zijn de scootmobielen in de gang geplaatst, verplaats deze dan naar een veiligere plek of een daarvoor bestemde stalling.
Het herkennen van een defecte lithium-ion batterij of accu kan er ook voor zorgen dat je deze op tijd afvoert en niet in huis laat liggen. Een defecte accu herken je aan:

  • Lekkende vloeistof
  • Verandering van formaat (vaak gaat deze dan bol staan)
  • (Overmatige) hitte
  • Sterke geur

Mocht de accu toch ontbranden, denk dan altijd aan je eigen veiligheid! Sluit als het kan ramen en deuren, verlaat de ruimte zo snel mogelijk en bel 112!

Trainen bij Velco

Bij Velco weten we als geen ander hoe gevaarlijk een Lithium-Ion brand kan zijn en hoe belangrijk het is om hier toch mee te trainen. Uiteraard staat bij ons “eigen veiligheid” eerst en dus hebben wij een speciale VR-training ontwikkeld om op een veilige en toch treffende manier te trainen met deze type branden.

Ilse

Wil je zelf (virtueel) ervaren wat er kan gebeuren tijdens een lithium brand?

Volg dan een BHV-cursus in ons oefencentrum